Dosya Yönetimi Dosya yönetimi, Bilgisayar veya dijital cihazlarda verilerin organize edilmesi, saklanması, taşınması ve düzenlenmesi işlemi Dosya Yönetimi olarak tanımlanabilir. Dosyalar, metin belgeleri, resimler, videolar, ses kayıtları ve diğer dijital içerikleri olabilir. Mevcut dosyalarınızın düzgün yönetilmesi için aşağıda verilen temel kavramların kavranması önemlidir. Şekil 1 : Bir Klasör içinde görülen dosyalar, klasörler ve dosya yolu. Dosya (File) : Verilerin disk üzerinde saklanması için oluşturulan belirli büyüklükteki veri yapısıdır. Dosyaların oluşturulması veya güncellenmesi için işletim sisteminin iç komutları veya uygulamalar kullanılır. Bir dosyanın adını değiştirmek için işletim sisteminin komutları kullanılır. Dosyaların kopyalanması, taşınması veya silinmesi için genellikle işletim sistemlerinin iç komutları kullanılır. Klasör (Directory) : bilgisayar sistemleri içerisinde klasörler ve dosyaları hiyerarşik bir şekilde sıralamak için dosya sistemi yapısıdır. Klasörlerin oluşturulması veya adlarının değiştirilmesi için işletim sisteminin iç komutları kullanılır. Klasörlerin kopyalanması, taşınması veya silinmesi için genellikle işletim sistemlerinin iç komutları kullanılır. Dosya (File) ve Klasör (Directory) Kavramı : Dosya Yolu (Path) : Dosyanın veya klasörün bilgisayar sistemindeki konumunu tanımlayan yol dizisidir. Arşivlemek ve Sıkıştırmak : Dosya veya klasörler arşivlenmek veya boyutlarını küçültmek için işletim sistemindeki yazılımlar veya üçüncü parti yazılımlardan yararlanılabilir. Bu tür arşivlenmiş veya sıkıştırılmış dosyaları taşımak veya paylaşmak için daha kolaydır. Bulut Depolama : Bulut depolama hizmetleri Dosyaları çevrimiçi sunucularda saklamak veya paylaşmak için kullanılan hizmet tipidir. Google Drive, Dropbox, OneDrive bunların en bilinen örnekleridir. Dosya Türleri ve Uzantıları : Bir dosyanın hangi tür bir dosya olduğunu gösteren ve hangi programla açılacağını veya yürütüleceğini gösteren dosya adının sonundaki nokta (.) karakterinden sonraki genellikle 2-4 karakterle gösterilen kısımdır. Windows işletim sisteminde dosya uzantılarını görmek için "Klasör Seçenekleri'nden" "Bilinin Dosya Türleri İçin Uzantıları Gizle" kapatılmalıdır. Bazı dosya uzantıları aşağıda tanımlanmıştır. TXT : Düz metin içeren standart bir metin belgesidir. Herhangi bir metin düzenleme veya kelime işlem programında açılabilir ve düzenlenebilir. DOC veya DOCX : Microsoft Word tarafından kullanılan ve OpenOffice de dahil olmak üzere çoğu kelime işlemci yazılımında kullanılan bir belge dosyası formatıdır. DOC, DOCument dosyası anlamına gelir. Bir DOC dosyası, biçimlendirilmiş metin, resimler, tablolar, grafikler, çizelgeler, sayfa biçimlendirme ve yazdırma ayarları içerebilir. XLSX ve XLS : finansal verileri depolamak ve matematiksel modeller oluşturmak için yaygın olarak kullanılan Microsoft Excel Elektronik Tablolarıdır. Bu dosyalar, verileri bir satır ve sütun ızgarası olarak düzenlenmiş hücreleri içeren çalışma sayfalarında depolar. Excel elektronik tabloları ayrıca grafikler, matematiksel işlevler ve çeşitli hücre biçimlendirmeleri içerebilir. Elektronik tablolar genellikle iş bağlamlarında finansal verileri depolamak ve matematiksel hesaplamalar yapmak için kullanılır. PDF : Taşınabilir belge biçimi (Portable Document Format) anlamına gelir. Esasen biçim, değiştirilemeyen ancak yine de kolayca paylaşılması ve yazdırılması gereken dosyaları kaydetmeniz gerektiğinde kullanılır. Bugün neredeyse herkesin bilgisayarında cep telefonlarında bir PDF dosyasını okuyabilen bir Adobe Reader sürümü veya benzeri bir program vardır. JPG, PNG, GIF : Sıkıştırılmış görüntü verilerini içeren bir dijital görüntü formatıdır. Görüntülerinin küçük dosya boyutu, küçük bellek alanında binlerce görüntünün saklanmasına olanak tanır. Bu uzantılar görüntüleri de yazdırma ve düzenleme amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. JPEG, BMP, TIF gibi daha farklı görüntü formatları da bulunmaktadır. WAV : WAV (Waveform Audio File Format), IBM ve Microsoft'un küçük ses kayıtlarını herhangi bir bilgisayarda çalmak için geliştirdiği, sıkıştırma içermeyen bir ses dosyası biçimidir. İngilizce'de dalga anlamına gelen Wave kelimesinin ilk üç harfinin alınmasıyla oluşturulmuştur. MP3, WMA, M4A gibi diğer ses dosyalarını saklamak için kullanılan dosya uzantıları da mevcuttur. AVI Baş harfleri AVI ve .avi dosya adı uzantısı olarak bilinen Audio Video Interleave dosya uzantısıdır. AVI dosyaları, video ile eşzamanlı ses oynatmaya izin veren bir dosya kapsayıcısında hem ses hem de video verilerini içerebilir. MPEG, MP4 gibi dosya uzantıları da kullanılmaktadır. Veri Kurtarma ve Yedekleme : Dosya yönetimi aynı zamanda veri kaybını önlemek ve verileri korumak için yedekleme ve veri kurtarma işlemleri işletim sisteminin kendi iç komutları veya üçüncü parti yazılımlar aracılığı ile yapılabilir. Düzenli Organizasyon : Dosyalarınızı düzenli bir şekilde klasörlere gruplayarak, aradığınız dosyaları daha hızlı ve kolay bir şekilde bulabilirsiniz. İstediğiniz dosyalara kolayca ulaşmak için kendiniz için uygun bir yapı kullanmalısınız. Etkili birb dosya yönetimi ile zaman kazanıldığı gibi, verilerin güvende kalmasına yardımcı olur.