Burada gaz haldeki iyonların suda çözünmesi ile ortaya çıkacak sulu çözeltideki oluşum ısıları için elde edilmiş değerler üzerinde durulacaktır. Elektrolitlerin çözünme ısıları için kalorimetrik olarak elde edilmiş çözünme ısılarından iyonların çözünme ısıları aşağıdaki tabloda toplanmıştır.
F- |
Cl- |
Br- |
I- |
|
H+ |
-48.5 |
-72.8 |
-83.5 |
-80.4 |
Li+ |
+4.2 |
-35.1 |
-47.1 |
-61.7 |
Na+ |
+2.5 |
+4.3 |
+0.4 |
-5.2 |
K+ |
-15.1 |
+17.2 |
+19.8 |
+21.8 |
Rb+ |
-24.3 |
+18.4 |
+24.9 |
+27.2 |
Cs+ |
-36.0 |
+20.0 |
+28.2 |
34.5 |
Ag+ |
-14.2 |
+66.1 |
+84.0 |
+111.8 |
Tl+ |
--- |
+42.3 |
+54.4 |
+73.3 |
Mg2+ |
-11.6 |
-150.3 |
-181.2 |
-208.4 |
Zn2+ |
--- |
-65.4 |
-62.8 |
-47.3 |
şeklindeki bir reaksiyonu ele alırsak, çözünme süreci için entalpi değerinin nasıl hesaplanacağını yukarıdaki verileri kullanarak belirlemeye çalışalım. Yukarıdaki tablodan;
DH = 4.3 kJ
yazabiliriz. Kristal NaCl ün gaz fazda iyonlaşarak Na+(g) ve Cl-(g) vermesi için entalpi değişimi olan kristallenme enerjisine ihtiyaç vardır.
Bu son iki eşitlikten yararlanarak
DH = -784 kJ
Hidrojen halojenürler için benzer hesaplamaları yapmak istersek, örgü enerjileri yerine aşağıdaki reaksiyon entalpisine ihtiyaç vardır.
HX(g) -----> H+(g) + X-(g)
Bu değer, dissosiyasyon enerjileri, iyonlaşma potansiyelleri, ve elektron ilgileri kullanılarak hesaplanabilir. HCl için açıklayacak olursak
yazabiliriz. Bu son değeri HCl(g) suda çözünmesiyle ortaya çıkan -72.8 kJ mol-1 değeri ile birleştirirsek;
yazarız.
Bu şekilde elektrolitlerin gaz iyonların çözeltileri için ortaya çıkan entalpi değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
F- |
Cl- |
Br- |
I- |
|
H+ |
-1599 |
-1466 |
-1435 |
-1384 |
Li+ |
-1047 |
-897 |
--- |
--- |
Na+ |
-929 |
-784 |
-752 |
-710 |
K+ |
-844 |
-700 |
-668 |
-627 |
Bu yaklaşım bize kolaylık sağlamasına karşın protonun hidratasyon entalpisinin sıfır olması düşündürücüdür. Çünkü proton ve su moleküllerinin etkileşimlerine ilişkin olarak entalpi değişiminin sıfır olduğunu söylemek zordur. Kütle spektroskopisi ile yapılan hesaplamalar protonun su moleküllerinin oluşturduğu bir yapı içinde bulunduğunu gösterir. Yapılan hesaplamalara göre
Olmalıdır. Bu değer kullanılarak diğer iyonların hidratasyon entalpileri hesaplanabilir. Bir elektronun yakalanmasına ilişkin değer -170 kJ mol-1 civarındadır.
Joule's Mechanical Equivalent of Heat Apparatus
James Prescott Joule (1818 - 1889)